Yurtdışında çalışanların emeklilik hakları hem çalışmasını tamamlamış hem de hali hazırda çalışmaya devam eden vatandaşlarca merak edilmektedir. Bunun dışında yurtdışına çalışmak için gitmek isteyenlerin emeklilik konusunda karşılarına çıkabilecek emeklilik sorunları hakkında fikir edinmeleri gereklidir.

Yurtdışında çalışan ya da çalışmayı düşünen herkes öncelikli olarak emeklilik konusundaki hakları merak eder. Çünkü her yurt dışı hayali kuran kişi aslında geleceğini sağlama almak üzere yola çıkar. Hem Türkiye’ de hem de yurtdışında çalışma süresi olan ve iki tarafta da emekliliğe hak kazanan kişiler bu noktada ne yapmaları gerektiğini sorgulamaktadır.

Son zamanlarda en çok konuşulan konulardan birisi de Dış işleri Bakanlığı tarafından yapılacak olan değişiklik oldu. Bu değişiklik ile gerekli başvuru işlemini yapmayan kişilerin emeklilik haklarının yanabileceğini gündeme getirildi.

26 Haziran 2020 Resmi Gazete’ de yayınlanan ve yıllardır gurbetçilerin beklediği haber olan Türkiye’ de emeklilik hakkı artık yürürlüğe girdi.

Peki yurtdışında çalışanların emeklilik hakları 2019 ve 2020 yılları arasında ne gibi değişiklikler gösterdi? Yurtdışında çalışanlar için Türkiye’ de de emeklilik mümkün mü? Yurtdışı emeklilik borçlanması nasıl yapılır? Nasıl hesaplanır?

İşte tüm detayları ile yurtdışı emeklilik hakları hakkında bilinmesi gerekenler:

Yurtdışında Çalışanların Emeklilik Hakları ve Yurtdışı Emeklilik Şartları 2019

2019 yılında yapılan değişiklik ile Türkiye’ de SGK’ lı çalışmış olsun olmasın yurtdışında çalışıyor ise Türkiye’ de borçlanma yolu ile emekli olabiliyor.

Bu şartlara bakıldığında geçerli olabilmesi için aranan birtakım özellikler var. Yaş hesabına göre borçlanma 18 yaşından sonra yurtdışında çalışan kaydı olması gerekiyor. Bunun yanı sıra bir kadın için Türkiyede çalışma şartı aranmaksızın 18 yaşından itibaren yurtdışında çalışmaya başlaması emeklilik için hak kazanmasına yetecektir.

Yurtdışında Çalışırken Türkiye’ de Sigortalı Olmak

18 yaş itibari ile Türkiye SGK kaydı olan vatandaş sonrasında yurtdışında çalışmaya devam edebilir. Bu halde yurt dışında emekli olmak yanında bir de Türkiye’ de borçlanma yolu ile emeklilik hakkına sahiptir. Aynı zamanda Türkiye’ de çalıştığı gün sayısını yurtdışında emekliliğe saydırabilme hakkına sahiptir. Ancak bu konuda yapılan son düzenlemelere göre Temmuz 2020 de belirtilen tarihlere kadar gerekli başvuruyu yapmaları gerekmektedir.

Yurtdışında Çalışanların Türkiye’ de Emekli Olması 2019

Yurtdışı emeklilik hakkı kazanmak için bazı şartlar ön görülür. Kişiler yurt dışında çalıştıkları süreyi ya da Türkiye’ de kayıtlı çalıştıkları süreyi borçlanma yoluna giderek emekli olma hakkına sahiptir. Aslında bu borçlanma işleminin belirli amacı vardır. Yurtdışı emeklilik borçlanması talep eden kişi aslında yurtdışında belirli süre çalışmıştır. Gurbetçi olarak çalıştığı bu sürede prim oranı da yüksektir ve Türkiye’ de bu süreyi değerlendirerek emeklilik hakkı almak ister. Yurtdışında çalışarak geçirilen süre prim hesabı yapılır ve hizmet süresine eklenir. Burada amaç vatandaşın Türkiye’ deki kayıt dışında aslında iş yaptığını kayıt altına almak ve geçirilen hizmetten saymaktır.

Yabancı ülkeler ile yapılan anlaşma ile vatandaşların çalışma süreleri konusunda emeklilik hakları kazanmaları mümkündür. Tabi bu kapsamda anlaşma olmayan ülkeler ile de çeşitli prosedürlerin yerine getirilmesi Yurtdışında Çalışanların Emeklilik Hakları konusunda kapıları açmaktadır.

Türkiye ile emeklilik hakkı kazanma konusunda borçlanmaya yol veren ülkeler; Hollanda, İngiltere, Almanya, Belçika, Avusturya, İsviçre, İsveç, Fransa, Danimarka, Norveç, Libya, Makedonya, Gürcistan, KKTC, Romanya, Azerbaycan, Hırvatistan, Kanada, Çek Cumhuriyeti, Arnavutluk, Bosna Hersek, Slovakya, Kore, İtalya, Sırbistan ve Karadağ’ dır.

2019 yılı yurtdışı emeklilik hakları açısında kritik bir öneme sahiptir. Yapılan değişiklikler üzerine 1 Ağustos 2019 öncesi ve sonrası olarak işleyiş ikiye ayrılmıştır. 31 Temmuz 2019 öncesinde yurtdışında çalışmış ve bunu belgelemiş olan kişiler yurtdışı emeklilik borçlanma tutarında farklı rakamlarla karşılaşırlar.

31 Temmuz 2019 öncesinde yurtdışında emeklilik hakkı kazanmak isteyen kişi için borçlanma tutarı o dönemki asgari ücret tutarının % 32 si civarıdır. Ancak 1 Ağustos 2019 sonrasında belirlenen borçlanma tutarı gurbetçiler için % 45 civarıdır. Yurtdışı emeklilik hakkı için borçlanmada işte bu tarih oldukça önemlidir.

Yurtdışında Çalışanların Emeklilik Hakları/ Yurtdışı Emeklilik Borçlanma Hesaplama

Yurtdışı borçlanması ile emeklilik hakkı kazanmak isteyen vatandaşlar için baz alınan tarih 1 Ağustos 2019 dur. Öncesi ve sonrası yapılan borçlanma başvurularında iki ayrı ödeme tutarı çıkacaktır.

Yurtdışında Çalışanların Emeklilik Hakları, Yurtdışı Borçlanması Emekli Maaşı Ne Kadar?

Yurtdışında çalışanların emeklilik hakkı kazanması sonucu alacakları aylıklar farklılık göstermektedir. Burada çalışma süresinin 2000 yılı öncesi ve sonrası olması maaşa etki eden unsurdur. Gurbetçi eğer 2000 yılı öncesinde bütün çalışma süresini yurtdışında geçirmişse emekli maaşı 1600-1800 TL arasındadır. Ancak 2000-2008 arasında hizmet verenler için 1400-1600 TL arasındadır.

Çalışma süresinin bir kısmı 2000 öncesi ya da 2000-2018 arası olan ise 1200-1400 TL arasındadır. Eğer çalışma süresinin tamamı 2000 yılı sonrasında ise bu durumda 1000-1200 TL arasında emeklilik maaşı almaya hak kazanırlar.

Türkiye’ de Emekli Olup Yurt Dışında Çalışmak

Yurtdışında Çalışanların Emeklilik Hakları için, Türkiye’ de 3201 sayılı kanun maddesi kapsamında yurtdışındaki hizmet süresinden sebeple borçlanarak kazanmaması şartı aranır. Burada bir gün dahi olsa yurtdışı emeklilik borçlanmasına hak kazanmış ve bu hakla emekli olmuş kişi kesinlikle yurt dışında resmi mevzuata göre çalışma hakkına sahip değildir. Ancak ne yazık ki işleyişte bu prosedür tam teşekküllü uygulanmamaktadır.

Hem Yurtdışı Hem Türkiye’ de Emeklilik, Yurtdışında Çalışanların Emeklilik Hakları

Bazı durumlarda kişi yurt dışında çalışmasa dahi yurtdışında emekli olma hakkına sahip olur. Bunun için Türkiye’ de işten ayrıldığı sürede yurtdışına herhangi bir sebepten çıkmış olması ve bunu belgelemesi yeterli olacaktır. Bu çıkış kaydı yurtdışında geçirilen süre göz önünde bulundurularak hesaba dahil edilir ve yurt dışında da emeklilik hakkı kazanır. Tek şart işten ayrıldıkları gibi o 1 sene içerisinde yurt dışına çıkılmasıdır.

Aynı şekilde yurtdışında ev hanımı dahi olsa bayanların bunu belgelemesi emeklilik hakkı kazanmalarına yardımcı olacaktır. Bu sayede yurt dışı ve Türkiye için iki ayrı emeklilik söz konusu olabilecektir.

26 Haziran 2020 de yayınlanan kanuna göre de artık gurbetçiler Türkiye’ deki çalıştıkları primler göz önünde bulundurularak emekli olmaları artık mümkün. Yurtdışında Çalışanların Emeklilik Hakları kazanabilmek için yeterli prim sayısına sahip olmayan gurbetçilerin 160 Bin TL ödemeleri halinde bu borçlanmayı kapatarak emekli olmaları da mümkün.

Bunun için tek yapmaları gereken ilk etapta E-Devlet üzerinden SGK sayfasından yurtdışındaki gurbetçiler için Türkiye’ de emeklilik ön başvuru formuna tıklamaktır. Sonrasında yürütülecek resmi işlemler için Türkiye’ de yaşayan bir yakınlarına vekalet vermeleri yeterli olacaktır.