Tarım ilacı veya kimyasal madde kullanılmayan organik tarım hakkında ne olduğu, nasıl başlanacağı, malzemelerinin neler olduğunu öğrenebilirsiniz.
Tarım, bitkilerin ve diğer ürünlerin yetiştirilmesi için kullanılan bir yöntemdir. Tarım yaparken, doğal süreçlerden yararlanılır ve sentetik gübreler, pestisitler ve genetiği değiştirilmiş organizmalardan kaçınılsa da bazı yerlerde kullanılabilir. Bunun gerçekleşmesinin önüne geçmek için organik tarım tercih edilir.
Bitki türlerini üretimindeki olumsuz koşulları değiştirerek toprak sağlığını iyileştirmek ve doğal materyaller kullanmak gibi yollar organik üretim için söz konusu bileşenleri oluşturur. Organik tarımın amacı, toprak verimliliğini ve çeşitliliğini destekleyen, çevreye zarar vermeden kendini sürdüren ve sağlıklı bir gıda sistemi oluşturmaktır.
Dünyayı etkileyen iklim krizi, erozyon, su kıtlığı, toprağın tuzlulaşması nedeniyle tarımdaki koşullar en aza indirilecek teknikler geliştirilmiştir. Bu tekniklerin her biri biyolojik, doğa dostu metod olan organik tarım olarak nitelendirilmektedir.
Organik Tarım Nedir?
Organik tarım, gıda ve diğer mahsulleri üretmek için çevresel, sosyal açıdan sorumlu tekniklerin kullanılmasını vurgulayan bir çiftçilik yöntemidir. Bu yaklaşım, sentetik gübreler, böcek ilaçları ve genetiği değiştirilmiş organizmalardan kaçınır ve bunun yerine, toprak sağlığını iyileştirmek için mahsulleri döndürmek; kompost ve diğer doğal malzemeleri kullanmak gibi doğal süreçlere dayanır.
Organik tarımın amacı, çevreye verilen zararı en aza indirirken ve sağlıklı bir gıda sistemini teşvik ederken, toprak verimliliğini, biyoçeşitliliği destekleyen, kendi kendine yeten, kapalı bir sistem oluşturmaktır.
Ürünün tüketiciye ulaştırılmasına kadar geçen süreçte kullanılan ambalajlama, ürün yerleştirilmesi, hasat, işleme, kesim, etiketleme, depolama, muhafaza, taşıma dahil herhangi bir tarım ilacı veya kimyasal madde kullanılmaz. Bu, özellikle tarım yapan çiftçileri maruz bıraktığı kimyasal ilaçlarından muhafaza ederek toplum sağlığına doğrudan etkisi bulunacaktır. Böylelikle hastalıklara yakalanan kitle hem azalacak hem de ekonomi olumlu yönde değişecektir.
Organik Tarıma Nasıl Başlanır?
Organik tarıma başlama konusunda aklınızda birçok soru olabilir. Doğal yollar ile ürün yetiştirmeyi amaçlayan çiftçiler belirli aşamaları yerine getirdiklerinde organik tarıma başlayabilmektedir.
Organik tarımda genel olarak izlemeniz gereken adımlar aşağıdaki gibidir:
- Arazi seçimi: Organik tarım yapmak istediğiniz araziyi seçin ve toprak özelliklerini ve bitki yetiştirme potansiyelini inceleyin. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın özellikle arazi seçiminde çitçilerin, işlek anayolları, ağır sanayi tesisleri, kentsel atıkların bırakıldığı alanlar, maden işletme bölgeleri, geleneksel üretim yapılan alanlardan, yeraltı ve akarsuların etkilenmediği mesafelerde olması istenmektedir.
- Eğitim ve araştırma: Organik tarımın prensiplerini, tekniklerini öğrenin ve uygulamalar hakkında araştırma yapın. Organik tarımda kullanılacak eğitim ve araştırma temelleri, doğrudan ürünlerinizi etkileyecek ve yasalar çerçevesinde üretim yapmanızı sağlayacaktır. Bu alan kontrol ve sertifikasyon gerektirdiğinden ilgili kuralları sağladığınız takdirde anlaşmalı kuruluşlardan eğitim alabilirsiniz.
- Organik gübreler: Bitkilerin ihtiyacı olan gübre maddelerini doğal kaynaklardan elde edin veya satın alın. Organik gübre satın alırken dikkat etmeniz gereken husus, her markanın organik ürün olmamasıdır. Bu yüzden yanıltıcı reklam ve tanıtım yazıları (%100 Doğal, katkısız, hormonsuz vb.) değil, ürünün üzerinde sertifikaya ve logoya bakmanız gerekecektir.
- Bitki hastalıkları: Bitki hastalıklarını doğal yollarla kontrol etme yöntemlerini öğrenin. Genellikle birçok çiftçi, bitki hastalıklarını kimyasal yöntemlere başvurarak uzaklaştırmayı seçer ancak bu organik tarıma girmemektedir. Sağlıklı, güvenilir, temiz, hormonsuz bir üretimi gerçekleştirmek istiyorsanız, bu alanda kurs almanız gereklidir.
- Sertifikasyon: Eğer ürünlerinizi satmak istiyorsanız, organik tarım sertifikasyonu almanız gerekir. Organik üretimi yasalar çerçevesinde yapmak istediğinizde üretimin her aşamasının kontrol edildiği, ürünlerin yetiştirilmesinden tüketiciye sunulmasına kadar eğitim alacağınız sertifika kuruluşları ile iletişime geçmeniz gerekir. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın aranan şartlarında uygun olan çiftçi iseniz sertifikasyon alabilir, organik tarıma başlayabilirsiniz.
Organik Tarım Sertifikasyon Kuruluşları Tarafından İstenen Belgeler
Organik tarıma başlamak isteyen çiftçi aşağıdaki belgeleri sağladığında başvuru için ilk aşamaları tamamlamış olur:
- İşletmenin yeri ve konum bilgisi
- İşyeri gıda işleyen ise Gıda Sicil Belgesi ve Çalışma izni belgesi
- Başvuru yapacak çiftçinin adı, vergi numarası, adresi, T.C. Kimlik numarası (yabancı kişi gerçek ise yabancı kimlik numarası)
- Arazi ve arazinin kullanım hakkı kendine ait olduğunu gösteren, çitçi tarafından başvurduğuna dair bilgi ve belgeler
- Kadastro çalışması için tamamlanmış ise tapu kaydı, eğer tamamlanmamış ise arazi krokisi
- Müracaat eden kişi su ürünleri yetiştiriciliği yapmak istiyorsa Su Ürünleri Kuluçkahane veya Su Ürünleri Yetiştiricilik Belgesi
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kuruluş ile başvurular aşağıdaki gibi gerçekleşecektir:
- Öncelikle çiftçi, doğal alanlardan ürün toplamadan önce bu alanlar için kullanım ve mülkiyet hakkı için yetkilendirilmiş kuruluşu ile sözleşme yaparak ilgili makamdan izin alır (Çiftçi, su ürünleri üretimi yapmak istiyorsa bakanlıktan yetiştiricilik izni alır).
- Kamuya ait alan olduğunda yazılı izin veya ilgili kuruluştan başvuruda bulunarak işlemlerini tamamlar.
- Daha sonra yetkili kuruluş tarafından yukarıdaki istenen belgeler tamamlanıp, başvurunun aşaması tamamlanmış olur.
Organik Tarım Aşamaları Nelerdir?
Organik tarım, doğal yollarla bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesini içeren bir tarım sistemidir. Aşamalar şunlardır:
- Toprak hazırlama: Toprak kalitesi ve mikrobiyolojik aktivite artırılması için doğal gübreler ve kompostlar bu tarım çeşidinde kullanılır.
- Bitki seçimi: Tarım ve Orman Bakanlığı logosu ve sertifikası bulunan doğal dayanıklı bitki türleri tercih edilir ve zararlılarla mücadelede de aktif olarak kullanılabilir.
- Gübreleme: Organik biçimde kullanılacak tarımda, doğal gübreler (örneğin, kompost, hayvan gübresi) ve bitkisel atıklar kullanılır.
- Sulama: Organik olan tarımda sürekli ve aşırı sulama yerine, bitkilere gereken su miktarının verilmesi önceliklidir.
- Zararlılarla mücadele: Bu tip tarımda, doğal yollarla (örneğin, bitki tohumları ve polenleri, bitki koruyucuları) zararlılarla mücadele edilir.
- Ürün sertifikasyonu: Üretilen ürünlerin organik tarım standartlarına uygunluğunun belgelenmesi için bir sertifikasyon süreci bulunur.
Organik Tarım Nerede Yapılır?
Ankara üniversitesinin yapmış olduğu organik tarım hakkındaki araştırmaya göre dünyada en fazla Türkiye ve Arjantin yapmaktadır. Türkiye’de yüzde 66,2 ile organik üretim yapan bölgemiz Doğu Anadolu Bölgesidir. Organik üretimin en az olduğu bölge ise yüzde 1,2 ile Marmara Bölgesidir.
Organik üretim veya tarımın nerede yapılacağı hakkında soruya yanıt olarak; il bazında 81 bin hektar alan olarak Van ilidir. Daha sonra sırasıyla Kastamonu, Ağrı, Erzurum ve Muş gelmektedir.
Tarım ve Orman Bakanlığının özellikle yer seçimi konusunda aşağıdakilerin olmasını istemektedir:
- Maden işletmesine uzak olan bölgeler
- Geleneksel üretim yapılan alanlarda olmayan ve benzersiz olan
- Kentsel atıkların ilgili alanlara bırakılmadığı özel alanlar
- Kimyasal maddelerin kullanımının yoğun olduğu veya ağır sanayi tesisine yakın olmayan yerler
- İşlek anayollarına yakın olmayan ve tarım için elverişli bölgeler
- Fabrikalardan gelen kirletici atıkların olmadığı akarsu yerleşim bölgeleri
Organik Tarım İçin Ne Yapılır?
Organik üretim veya tarım için şu adımlar yapılabilir:
- Doğal gübreler kullanımı: Organik üretimde kimyasal gübre yerine doğal gübreler kullanılabilir.
- Bitkisel ve hayvansal atıkların kompostlanması: Atıklar kompostlanarak bitki besin elementlerine dönüştürülebilir.
- Bitki hastalıklarının doğal yollarla kontrol edilmesi: Bitki hastalıkları için doğal ilaçlar kullanılabilir.
- Ilımlı müdahaleler: Organik üretimde zararlı ot ve zararlı böceklere karşı müdahaleler minimum düzeyde tutulmalıdır.
- Sertifikasyon: Organik üretimin sertifikasyon süreci geçerek, ürünlerin organik olduğu garanti edilebilir.