Kuzey ışıkları, adeta bu evrendeki en büyüleyici doğa olaylarının prensesi gibidir. Bu doğa olayının bir diğer adı ise Aurora’dır. Kuzey ülkelerini kendine barınak edinen Aurora, sanılanın aksine bu ülkelerde adım başı rastlanacak bir haz değildir. Alaadinin sihirli lambası misali, her arzu edenin önüne anında düşmemektedir. Aurora’yı yakalayabilmek için kovalamak gerekir.

Fakat her kovalayan da yakalayamaz. Auroralara güney kutbunda da rastlanmaktadır. Fakat kuzey kutbunda ışıkları perçemlerinden yakalamak daha kolay olduğundan, bu lezzeti tatmak adına kuzey ülkeleri seçilmektedir. Aynı zamanda Aurora’nın görüldüğü kuzey ülkelerinin sayısı güney ülkelerinin sayısından daha fazladır. Gelinlik kız misali gökyüzünde salınan bu ışıkları, heveslileri için yakından incelemek gerekmektedir.

Kuzey Işıkları Nedir?

Kuzey ışıklarının masalsı görüntüsü zoom yaparak incelenecek olunursa, akla gelen ilk sorulardan biri, kuzey ışıkları nedir? Gökyüzünü rengarenk ışıklar ile bezeyen, kutup ışıkları olarak da bilinen Aurora, kuzey kutbuna yakın bir yerden seyredilince kuzey ışıkları, güney kutbuna yakın bir yerden seyredilince güney ışıkları olarak adlandırılır.

Bu görsel şölen halk ağzı ile tabir edilecek olunursa, yeşil, mor, pembe, sarı, mavi, kırmızı ışıkların adeta bir ilmek misali, ahenkle, iç içe geçmesi halidir. Bu ışımalar dağlara, ormanlara, sulara yansıyan aksi ile yürek hoplatmaktadır.

Kuzey Işıkları Neden Olur?

Bu halkadaki diğer sual ise, kuzey ışıkları nasıl oluşur? Göz dolduran ve kendine hayran bırakan kutup ışıklarının oluşum süreci de oldukça etkileyicidir. Bu destansı öykü tohumlarını atmaya Güneş’te başlamaktadır. Bilindiği üzere Güneş sıcacık dev bir kütledir. Bu dev kütleyi oluşturan maddeler ise yer çekiminin de etkisi ile birbirine sıkı sıkıya bağlı, kavgasız gürültüsüz bir arada durmaktadırlar.

Güneş yüzeyi yaklaşık olarak 5500 celsius sıcaklıktadır. Sıcaklık meselesini bir tutam açmak gerekirse, maddeyi oluşturan parçacıkların ortalama hareket enerjisidir. Ortamda ne kadar sıcak o kadar hareket demektir. Sıcaklık dolayısıyla parçacıklar bir hayli hareketli olsa da, sarı sıcak kütlenin yer çekimi bu parçacıkları bağrında tutacak kadar güçlüdür.

Fakat bir tutam dışa doğru yelpaze genişleyince durumlar seyrini değiştirmektedir. Güneş’in en dış kısmında korona denen bir tabaka vardır. Güneş’in yüzeyinden taç tabakaya doğru milyonlarca kilometre seyahat edildikçe sıcaklık milyarlarca artmaktadır. Bu girizgahtan sonra akıllara düşen soru: Güneş’ten uzaklaşıldıkça sıcaklık nasıl milyarlarca artmaktadır? Bunun net bir cevabı yoktur.

Bir dipnot düşmek gerekirse, koronal sıcaklıkta bir takım yüksek hareket enerjisine sahip parçacıklar Güneş’in yer çekimi kucağından kurtulup, adeta bir roket gibi uzaya firar etmektedir. Bu parçacıkların uzayın bağrında oluşturduğu rüzgara, güneş rüzgarı denmektedir. Güneş rüzgarını oluşturan bu parçacıklar sırasıyla proton ve elektron olarak dizilmektedir.

Hikayenin en heyecanlı yerine gelince, kuzey ışıkları Güneş’ten gelen yüklü ve enerjik parçacıkların atmosferdeki oksijen ve nitrojen atomları ile çarpışmasıyla oluşmaktadırlar. Çarpışma neticesinde elektronlar yüksek enerji seviyesine yükselmektedir ve dünyanın manyetik alanı ile karşılaşmaktadır.

Bu uyarılan atomlar, en düşük enerjili hallerine gerisin geri dönüş yaparken belli renklerde ışımalar yapmaktadır. Yeterli sayıda atom uyarılınca, bu durum atmosferden gök semalarına inerek, dünyalılar için adeta bir görsel şölen oluşturmaktadır. Her atomun nevi şahsına münhasır uyarılma enerjisi olduğu için, her atom kendine has renkte ışıklar saçmaktadır. Yani ışımalar atmosferi oluşturan gazların karakteristik renklerini yansıtmaktadırlar.

Kuzey Işıkları Gözle Görülür Mü?

Atom uyarılma sayısı yeterli miktara ulaşınca ışımalar çıplak gözle de görülmektedir. Kuzey ışıkları nerede görülür suali de bu açıklamanın ardından gelmektedir. Kuzey ışıklarının her noktadan gözle görülmesi mümkün değildir. Bu kutup ışıklarının kendilerine mesken edindiği noktalar vardır. Kutup ışıkları en çok kuzey ülkelerinde görülmektedir.

Bu ışıklar en çok mart ve eylül ekinokslarında görülür diye bir efsane yayılsa da, bu durum tamamen nasip işidir. Güneş aktivitesi çok olan dönemlerde bu nasip artmaktadır. Zaten bu tarihler de bölgeye göre değişmektedir. Kuzey ışıklarının sadece kışın ve soğuk havalarda yüzünü gösterdiği bilgisi de efsanedir. Bu ışıklar yazın da gökyüzünde kendine yer bulabilir fakat, kuzeyde güneş batmadığı için görmek güçtür.

Oksijen emisyonları fazla ise ışıklar yeşil ve kırmızı renk yaymaktadır. Nitrojen emisyonları fazla ise mavi, yeşil, pembe renkler yaymaktadır.

Kutup ışıklarının gözle görülmesini engelleyen bir diğer mevzuya gelince, hava bulutlu ise gözle görmek imkansızdır. Bu sebeple bulutsuz yerleri kovalamak gerekmektedir. Işık kirliliği olmamasına da özen gösterilmelidir. Bu ışımalar genellikle şehirden uzak yerlerde izlense de, kişi bu tanıma uyan aksi bir mekanda ise şehir ışıkları arkaya alınmalıdır. Aynı zamanda ne kadar yükseğe çıkılırsa kuzey ışıklarını görme olasılığı da o kadar aratmaktadır. Bu renkli ışıklara talip olan zirveyi kovalamalıdır.

Kuzey Işıkları Nerede?

Kuzey ışıklarının gözlendiği en popüler ülkelerin başında İzlanda, Grönland, Kanada, Alaska, Kuzey Sibirya, Norveç, Finlandiya, İsveç, Rusya gelmektedir. Kutup ışıkları bu ülkelerin her noktasından da görülmemektedir. Bu ülkelerde nam salan eyaletler, Norveç’te Svalbard Arktik adası, Finlandiya’da Kakslauttanen, İsveç’te Kiruna bölgesi, İzlanda’da Reykjavik, Rusya’da Sibirya diye sıralanabilir.

İlginizi Çekebilir: Leonardo da Vinci İmzalı Sanat Tarihinin En Önemli 10 Eseri

Bu ışıkların görülmesi için manyetik alan ile karşılaşması gerekmektedir. Bu manyetik alan çizgileri de bir kutuptan diğerine uzanmaktadır. Çizgiler birbirine yaklaştıkça etki kuvvetlenir. Işıklar manyetik alanların etrafında bir rota izler. Bu nedenle de kutuplara yakın bölgelerde kadraja girerler. Bundan dolayı da Türkiye’de esameleri okunmaz.

Kuzey Işıkları Bilet

Bu şahane tablonun şahidi olabilmek için kuzey ışıkları turu mevcuttur. İlk deneyimi yaşayacak olanlar için bir tura katılmaları tavsiye edilir. Çünkü bu denli hassas bir mevzuda deneyimli birilerinin rehberliğine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu turlarda bilet fiyatları mart ve eylül ekinokslarında artmaktadır. Yaklaşık fiyat tablosunu incelemek gerekirse, maliyet 150 euro ile 1.359 euro arasında seyretmektedir.

Kuzey ışıkları otel konaklaması ile izlenebileceği gibi camdan iglolarda ya da eskimo evlerde de izlenebilir. Daha çılgın ve cesur deneyimler tatmak isteyenler ise haklarını camdan iglolardan yana kullanmaktadır. Gece saatlerinde kuzey ışıkları ile yolların kesişmesi daha muhtemel olmaktadır. Bu nedenle karlar altında hem kuzey ışıklarını izlerken hem de sıcacık kalabilmek adına camdan oteller nokta atışı olmaktadır.

Cam iglolar kuzey ülkelerinin en tepede ve potansiyeli yüksek alanlara kurulmaktadır. Hemen hemen her kuzey ülkesinde, her potansiyel noktada yaklaşık olarak 70 tane cam iglo bulunmaktadır.

Hakkını otelden yana kullanmak isteyenler için ise ışımaların görülme olasılığının yüksek olduğu bölgelere inşa edilen oteller tercih edilmelidir. Bu oteller arasında camdan olanlar da mevcuttur. Otellerin ekstra hizmetlerinin yanında, bölgeyi ren geyikleri ile gezmek de yer almaktadır.

Daha hesaplı bir tatilden yana hakkını kullanmak isteyenler için, çadır kurmak bir diğer seçenek olarak sayılabilir. Hava sıcaklıklarının eksilerde seyrettiği bu bölgelerde çadır kurmak kulağa efsanevi gelse de, maceraperest ruha sahip olanların listesinde zirveye oynamaktadır. Yüz görümlülüğü istercesine gökleri süsleyen ışımalar, çadır kenarına atılan kamp sandalyeleri ve yakılan kamp ateşi altında keyifle izlenebilir.

Bu bilgiler, gerekli şartları ve zamanı kovalamak adına telefon uygulamalarından da takip edilebilir. Ekrandan bakınca hayaller hayatlar temalı bir tatil gibi görünse de, hayatlara giden yol hayallerden geçmektedir. Hayallerinin peşinden de ancak cesareti olanlar koşabilir. O cesareti iliklerinde hisseden her bir fert, kuzey ışıkları anavatanına doğru uzanan bu yolculuğa gözlerini dikmekten çekinmemelidir. Böylelikle dünyalılar, bu eşsiz ışıkların seyir keyfinden kendine bir pay ayırtabilir.