Düşüncelerimiz birer zaman gezgini gibi geçmişe bugüne ve geleceğe sürekli seyahat eder. Ancak bazı kişilerin düşünceleri belli bir zamana bazen de belli bir kişiye takılır kalır. Yalnız değilsiniz! Bunu yaşayan binlerce insan var ve bu duruma çok düşünme sendromu diğer adıyla overthinking sendromu denilmektedir. Bu sendromun labirentlerinde dolaştığınızı nasıl anlarsınız? Bu overthinking sendromunun tedavisi mümkün müdür?

Çok Düşünme Sendromu Nedir?

Çok düşünme sendromu nedir, son günlerin merak edilen konularından biri olup çok arananlar arasında yer almaktadır. Fazla düşünme sendromu derin düşüncelere sahip, aşırı analistçi kişiler için otonom bir işleyiştir. Psikolojide zihinsel ruminasyon olarak tanımlanan bu sendrom, düşünsel geviş getirme ya da negatif düşünsel uğraş anlamına gelmektedir. Kabaca bir düşünceye takılı kalmak, ondan sıyrılamamak ve esiri olmak da denilebilir.  Böyle kimseler çoğu zaman kontrolü kaybederek düşünmeninde ötesine geçerler. Sşırı endişeli, karamsar, gerginlik bataklığı içinde sürüklenip psikolojik sorunlara adım adım yaklaşırlar.

Çok düşünme sendromu yaşayan kişiler aynı zamanda nasıl göründükleri, kimlerin hakkında ne düşündükleri, kıyafetinin nasıl göründüğü, kendisine söylenen bir şeyin altında bin mana araması gibi neredeyse her eyleminde binlerce şey düşünmeye eğilimli kişilerdir. Ancak bu durum kontrolden çıktığında tatsız sorunlarda peşi sıra gelmektedir. Yaşama sevincini kaybetme, bir anın ya da zamanın esiri olup karamsarlığın tutsağı olma ve bunlara bağlı olarak iş, aile ve özel hayattaki kopuşlar ve yıpranmalar gibi bir kısır döngü sizi içine hapsetmektedir. Peki siz de overthinking sendromu yaşıyor musunuz?

Çok Düşünme Sendromu Belirtileri

Uçsuz bucaksız, başı sonu belli olmayan düşünce denizinden bir türlü çıkmayıp boğulan pek çok insan vardır. Çok düşünme sendromu yaşayan birey çoğu zaman farkında olmadan bir olayın ucundan tutup düşünmeye başlar ve sonrasında mutsuz, şüpheci, alıngan, pişman, anksiyetik, depresif bir kişiye dönüşür. Bu noktada kendinizi ölçmek, overthinking sendromu yaşayıp yaşamadığınızı anlamak için bazı belirtileri dikkate alabilirsiniz. Çok düşünme sendromu belirtileri şöyledir;

• İstemediğiniz halde kendinizi sürekli olarak geçmişi düşünürken bulmak. Kimi zaman bir olayı kimi zamanda bir kişiyi kontrolönüz dışında düşünüyorsanız
• Kendi geçmiş ve geleceğinizi bir film sahnesi gibi canlandırıyor ve olasılıkları analiz ediyorsanız
• Sizin elinizde olmadığı halde, kontrol edemediğiniz şeylere saatlerinizi hatta günlerinizi veriyorsanız. Örneğin, gün içinde aynı şeyi üçten fazla kez düşünüyor olmak
• Mahçup geçmişinizi ısrarla yine yeniden kendinize yaşatıyor olmak çok düşünme sendromu yaşayan kişilerin tipik özelliğidir
• Kafanızın içinde sürekli sizinle konuşan bir ses varsa ve onunla yeniden olayların canlandırmasını yapıyorsanız
• Başkalarının sizin hakınızda ki düşünceleri sizi gerilime sürüklüyorsa
• Aşırı analizci tavrınızla karar vermekte zorlanıyorssanız
• Henüz bir işe başlamadan, kafanızda onunla ilgili 30 belki 50 yıl sonrasını düşünüyorsanız
• Öküz altında buzağı aramak deyiminin hakkını veriyorsanız
• Bir metin yazmanız gerektiğinde yazdıklarınız yazabileceklerinizden daha iyi ve farklı olabilirdi düşüncesi ile yazıp yazıp siliyorsanız eğer buna bir dur demenin vakti gelmiş demektir.

Bu Kadar Çok Düşünmemizin Sebebi Nedir

Bir sorun ya da bir olay hakkında elbette sorunların çözümü, geliştirilmesi için düşünsel süreç gereklidir. Ancak bu sürecin yüzlerce kez tekrarlanır hale gelmesi sorunu çözme becerinizden sizi uzaklaştırdığı gibi uçsuz bucaksız bir kısır döngünün içine girmenize neden olmaktadır. Aslında kişinin çok düşünme sendorumu yaşaması bazı nedenlerden kaynaklanmaktadır.

Yapılan araştırmalar, ekonomik güçlük içinde olan bireylerin, yolunda gitmeyen tatsız evliliklerin, sevmeden zorunlulukla yapılan işlerin, kıymet verilen yakınların vefat etmesi, kronik sağlık sorunu yaşayan kişilerin overthinking sendromuna daha yatkın oldukları gözlemlenmiştir.

Çok Düşünme Sendromu Tedavisi

“Keşke ona böyle demeseydim, şöyle deseydim”, “neden hep böyle şeyler benim başıma geliyor”, “keşke o yoldan gitmeseydim, o zaman böyle olmayacaktı” gibi daha nice sorular ve düşünceler arasında kendi iç sesiyle konuşan insanların bu sendromdan kurtulmasının bazı yolları olduğu bilinmektedir. Tekrarlanan düşüncelerinizi yani ruminasyonu keşfetmekle işe başlamanız gerekmektedir. Zira çok düşünme sendromu ancak sizin çabanızla kontrol altına alınabilir. Çok düşünme sendromu tedavisi için neler yapılabilir;

• Tekrarlanan düşüncelerinizin olduğunu kabul etmek, tedavinin ilk adımıdır
• Sonrasında ise hangi konuda, kişide ya da olayda sıklıkla düşündüğünüzü tespit etmek gereklidir. Bunu neden yapmalısınız peki? Çünkü tekrarlanan düşüncenin altında sizi rahatsız eden, mutsuz ya da endişeli olmanıza neden olan duyguyu keşfetmektir
• Düşünce kontrolünü elinize almanız gerekmektedir. Bunun için dibine kadar çok düşüneceğiz bir 20 dakika ya da yarım saat kendinize izin verin. Ancak bunu başka bir zaman diliminde yapmayı kendinize yasaklayın
• Geçmişinizden elde ettiğiniz tecrübeleri cebinize doldurup kalanınında vazgeçin. “Öyle olsaydı ne olurdu?” diye kendinize sormayı bırakın çünkü sonuç olarak olan oldu, değiştirilmesi artık mümkün değildir. Geçmiş tecrübelerinden faydanalarak geleceğe odanlanmak çok düşünme sendromu tedavisi için güçlü bir adım olacaktır.
• En rahatsız edici “neden” sorusunu hayatınızın her noktasına yaymak yerine bazı şeylerin sizin kontrolünüzde olmadığını, talihsizliklerle karşılaşabileceğinizi, aslında bunu pek çok kişinin de yaşadığını kabul etmek yine tedavi sürecinin olmazsa olmazıdır.

• Tek başına kalmaktan kaçınmalısınız. Arkadaş ve ailenizle daha çok vakit geçirerek tekrarlanan düşüncelerden uzaklaşılabilir. Çünkü overthinking sendromu yaşayan kişiler genellikle sosyal ilişkilerden kaçınma, tek başına kalma ve duygusal bağlılıklardan uzaklaşma eğilimi gösterirler.
• Zihninize düşüncelerin üşüşmesine neden olan rutinlerinizden kaçınabilirsiniz. Hüzünlü müzikler yerine hareketli şarkıları tercih edebilir, size yol gösterici olacak birkaç kitabı okuyabilirsiniz. Özellikle Dr. David Burns’ün kalema aldığı “İyi Hissetmek”, size iyi bir yol gösterici olacaktır
• Son olarak tüm bunlar çözüm olmadıysa profesyonel bir destek almanızda fayda vardır.