Çocuklarda din eğitimi konusu her ailenin merak konusudur. En doğru yaş aralığı nedir, hangi şekilde din eğitimi verilir bu hususları detaylıca inceleyelim:
Toplumun çekirdeği olan ailede çocuğa dini nasıl öğretilir konusu önemlidir. Bu kategorinin ilk adımı eş seçimi ile başlar. Aile bir toplumun çekirdeğidir ve aile olmadan devlet ve toplum oluşamaz. Bir toplumu yok etmek için aileyi yok etmek yeterlidir. Evliliği zorlaştırmak, fuhuşu yaymak ve geçim şartlarını zorlaştırmak aile müessesinin kuruluşunu ve devamını olumsuz etkileyen etkenlerdir.
Çocuğunuzun muttaki bir Müslüman olmasını istiyorsanız, takvalı, ahlaklı ve dinine bağlı bir eş seçmeniz gerekir. Her iki taraf için geçerli olan bu şart, çocuk eğitiminin ilk önemli adımıdır. Kısacası anne nasıl olursa, baba nasıl olursa çocuk da öyle olur.
Çocuğa Dini Öğretmek
Hamilelik döneminde çocuk ile anne arasında duygusal bağ oluşur. Bu nedenle hamilelik döneminde dinlediğiniz müzik, seyrettiğiniz filmler ve diğer davranışlarınız çocuğunuzu etkileyecektir. Çocuğa dini öğretmek hamilelikle başlar. Stresli ve kötü şartlarda hamilelik dönemini geçiren annelerin çocukları da psikolojik sorunlar daha fazla meydana gelmektedir. Annenin korkması, heyecanlanması, strese girmesi veya sürekli öfkelenmesi karnındaki bebeği de etkiler.
Çocuk eğitimi için ilk şartı anne ve baba eğitimidir. Çocuk öncelikle gördüğünü yapar. Peygamberimiz (sav) şöyle buyurmaktadır:“Her çocuk İslam fıtratı üzerine doğar. Anne baba Müslüman olursa çocuk Müslüman olur. Anne Baba Hristiyan olursa çocuk Hristiyan olur.’ buyurmaktadır.
Sürekli kavga eden anne babanın çocuğu kavgacı ve geçimsiz olur. Dedikoducu, yalancı ve hilekar anne-babanın çocuğu da dedikoducu, yalancı ve hilekar olur. Bazı durumlarda anne ve baba İslam üzere ahlaklı kişiler olabilir. Ancak çocuk yakın komşu veya yakın akrabadan birini model alarak alırsa bu durumda çocuk o kişinin ahlakını almaya başlar. Çocuğa dinini anlatmak ve ahlaki değerleri öğretmek için çevresini kontrol altında tutmak gerekir.
Peygamberimiz ve Çocuğa Dinini Anlatmak
Peygamberimiz (sav): “ Kişi arkadaşının dini üzeredir” buyurmuştur. Yani anne ve baba kendini her zaman için düzeltecek ancak çocuğun arkadaşlarına da dikkat edilmesi gerekir. Günümüz çocuk eğitiminde karşılaşılan en büyük problem kötü arkadaştır. Çocuk mahallede, okulda veya başka bir mekanda ahlaksız bir çocukla arkadaşlık yaparsa, ahlaksız olur. Çocuk internet, telefon, tablet ve playstation gibi şeylerle arkadaş ise o çocuk hem dünyadan kopar, hem de internetin insafına terk edilmiş olur. Anne ve baba hiç bir zaman çocuğu terk etmemelidir. Arkadaşlarını kontrol etmeli, internet ve oyun konusunda sınırlandırıcı olmalıdır.
Sevgi ile ve güzel davranışlarla çocuğa dinini öğretmek büyük ölçüde başarılı sonuç vermektedir. Çocukların fıtratı çok temizdir. Kin tutmazlar, her zaman sevgi yüklüdürler, kendini seveni severler ve değer verirler. Anne ve baba sevgisini çocuklarından esirgememelidir. Peygamberimiz (sav): ‘ Çocuklarınızı öpün’ buyurmuştur. Bir adam ‘Ya Rasulallah (sav) ben çocuklarımı hiç öpmem’, demiş. Rasulullah da (sav) ‘Allah kalbinden merhameti aldıysa ben ne yapayım’ buyurmuştur. Çocuklarınıza moral vermek istiyorsanız kucağınıza alın ve onları öpün.
Peygamberimiz (sav) çocuk yaşta olan İbni Abbas’a Lokman suresinin ilk on ayetini öğretmiştir. Bu ayetler İslam’ın temel esaslarını içermektedir.Rasulullah (sav), çocuk eğitiminde öncelikle ‘lailahe illallah Muhammedun Rasulallah’ kelimesinin öğretilmesini emretmiştir(Beyhaki). Çocuğa dini nasıl sevdirilir? Güzel örnek olun, sevin ve sevdirin.
Çocuğa Öğretilecek İlk Dini Bilgiler
Tebarani’de geçen bir hadiste bu sözü çocuğuna öğretenin ateşten azad olacağı, haberi verilmektedir. Yine Beyhaki’de geçen bir hadiste Peygamberimiz (sav) haşimoğullarının konuşmaya başlayan çocuklarına İsra suresinin son ayetini ezberletirdi. Dini eğitimde ilk aşamada çocuğa Allah’ın varlığı, birliği ve hakimiyet özellikleri anlatılmalıdır. Lailahe İllallah Muhammedun Rasulallah kelimesinin anlamı ve şartları anlatılmalı ve anlayacağı dilden öğretilmelidir. İsra suresinin son ayeti, İhlas ve Fatiha suresi ezberletilmelidir.
Din İslam’da yaşam biçimi anlamına gelmektedir. Dini eğitim günümüzde namaz ve oruç ile sınırlandırılmaktadır. Ancak bu yetersizdir. Çocuğa nasıl dini eğitim verebilirim? Dini eğitim her alanda çocuğun İslam’a göre eğitilmesidir. Bu durumda çocuk sosyal hayatta ahlaklı, edepli, ihlaslı ve dürüst bir çocuk olur. Çocuk eğitiminde çocuğa ezbere dayalı eğitiminin yanı sıra İslam bilinci de aşılanmalıdır.
Çocuğun kapasitesine göre yemek yeme adabı, konuşma adabı, selam verme adabı, büyükleriyle konuşma adabı ve küçükleriyle konuşma adabı gibi konularda eğitim verilmelidir. Davranış konusunda da anne ve baba çocuğunu yalnız bırakmamalıdır. Nerede ve nasıl davranması gerektiğini bilmeyen çocuklar toplumdan dışlanmaktadır. Sosyal hayattan soyutlanan çocuklar psikolojik anlamda çöküş yaşamaktadır. İnternet bağımlılığı, sosyal hayatta davranış bozuklukları ve hastalık gibi konular çocuğun yalnız kalmasına neden olmaktadır.
Çocuğa Din Eğitimi Nasıl Verebilirim?
Din eğitiminin ilk aşaması çocuğu korumaktır. Çocuğun dini eğitimi nasıl olmalı? İnternet, medya ve sosyal hayat çocuk için bir okuldur bir eğitim alanıdır. Çocuğunuzu bu alanlarda korumaya aldığınız zaman fıtratını yani doğuştan gelen saflığını korursunuz ve daha iyi bir şekilde dini eğitim alma olanağı meydana getirirsiniz.
Dini eğitim sadece yaz tatilinde bir hafta cami kursuna gitmek değildir. Çocuğun her alanda İslami ahlak üzere yetiştirilmesi dini eğitimdir. İslam’ın beş şartını ezberletmek teorik, bu şartların nasıl uygulanacağını öğretmek ise pratik eğitimdir. Sadece pratiğe önem verildiğinde çocuk İslami ilimler konusunda bilgisiz kalır. Sadece teorik yani bilgi yüklü eğitim verildiği zaman uygulamada çocuk zayıf kalır.
Yaşlara Göre Din Eğitimi
Çocuğa ilk öğretilecek ibadet namazdır. Çocuğa dini nasıl öğretilir? Namazı öğretmenin en kolay yolu ise sık sık çocukla birlikte cemaatle namaz kılmaktır. Bunun yanı sıra evde de sık sık cemaatle namaz kılmak gerekir. Çocuk evde çoğunluğa uyar ve kendine model edinir.
Ramazan orucunun farz olması ile birlikte sahabe-i Kiram, çocuklara orucu sevdirmek için oruç tutuklarından dolayı çocuklarını ödüllendiriyordu. Açlığa dayanamadıkları zaman kızıp öfkelenmek yerine onların gönüllerini alıyordu ve iftara kadar oyalanmalarını sağlıyorlardı. İslam’da dini eğitim ‘sevgi’ ile başlar. Çocukluk safhasında dini eğitimin ilk önemli maddesi ‘sevdirmektir’. Çocuk eğitiminde oyunlu eğitim sistemi, dini eğitim kategorisinde de çok etkilidir. Çocuğa dini nasıl öğretilir? Bu kategoride oyun çok etkilidir. Bunun nedeni çocuk zihninde ‘oyun’ kelimesi sevinç, neşe ve mutluluk veren bir kelimedir. Çocuklarda eğitim konusunda oyun çok etkili bir seçenektir.
Çocuk eğitiminde görsel ögeler ön plandadır. Bu nedenle İslami açıdan algı problemi oluşmaması ve İslam dinini sevdirmek için doğru materyalleri tercih etmek gerekir. Özellikle İslami açıdan zararlı olan yayınlardan çocuklarımızı uzak tutmalıyız ve ailece faydalı yayınlara öncelik vermeliyiz.
Diktatör bir anne baba, çocuğu ile arasına mesafe koyar. Psikolojik rahatsızlığı olan çocukların çoğunluğu, anne ve babasına mesafeli olan çocuklardır. Çocuk sevgi ve merhamet bekler. Bu nedenle çocuğunuzla iyi bir arkadaş olursanız içini size döker ve her derdini sizinle paylaşır. Çocuğa dini nasıl öğretilir? Sevgi ve samimiyet her zaman ilk önemli adımdır.
Çocukların asıl yurdumuz olan ahiret için yeterli bir bilgiye sahip ve ahlaki gelişiminin tamamlanması için ailelere büyük sorumluluk düşmektedir.